Veri kaynağı üzerinde karar vermeye yardımcı olacak şekilde yapılan veri analizi ve sorgulama islemlerine OLAP denir. OLAP, klasik veritabanlarının karar verme işleminde işlevsel olamamasından ve verilere erişim konusunda bir uzmanlık gerektirdiğinden dolayı ortaya çıkmıştır. Klasik veritabanları verinin daha verimli nasıl tutulacağı ile ilgilenilirken, OLAP veriler üzerinde nasıl daha iyi çıkarımlar yapılabileceği ile ilgilenir. Bu yüzden OLAP ile tutulan veriler çok boyutludur. Ayrıca klasik veritabanlarından istediğimiz verilere erişmek için SQL'e hakim olmamız gerekir. İş dünyasında verilere yöneticiler, karar vericiler ve analistler erişmek istediklerinden dolayı bu büyük bir problemdir. OLAP ile bu problem aşılmıştır ve verilere erişmek isteyen kişilerden SQL gibi bir uzmanlık beklenmez. OLAP analitik islemler için tasarlanmış, çok boyutlu ve özet bilgilerin tutulduğu veritabanlarıdır. Burada Analitik işlemlerden kasıt ise OLTP (klasik veritabanı yaklaşımı) sistemlerinde tutulan verilerin belli kriterlere göre gruplanması ve saklanması islemidir. OLAP sistemlerin en önemli özelliklerinden bir tanesi verilerin zaman boyutlu olmasıdır. Yıldız, kar tanesi, galaksi modeli gibi çeşitleri vardır.
Özellikler
- Veriler üzerinde uğraşan kişilerden SQL gibi bir uzmanlık beklemez.
- Verinin nasıl tutulacağı ile değil veri ile doğrudan ilgilenir.
- Karar vermeyi destekler.
- Veri ambarı veya özel veritabanları üzerinde çalışır.
- Özel amaçlı, çok boyutlu, geniş odaklı sorgular ve raporlamalar için kullanılır.
- Konu odaklıdır.
- Karar vericiler, yöneticiler ve analistler tarafından kullanılır.
- Seffaflık, erişilebilirlik, her şarta uygun boyutlandırılabilirlik sunar.
- Sınırsız sekilde çarpraz raporlama olanağı sağlar.
- Çoklu kullanıcı desteği sağlar.
- Esnek raporlama özelliği sunar.
- Boyut ve gruplamalarda sınırı yoktur.
OLAP TİPLERİ
- Çok Boyutlu OLAP (MOLAP): Klasik OLAP formudur. Küçük veri setleri için uygundur.
- İlişkisel OLAP (ROLAP): İlişkisel veri tabanlarıyla çalışan olap tipidir. Temel veri ve boyut tabloları, ilişkisel tablolar olarak depolanır ve yeni tablolar toplu bilgiyi tutmak için oluşturulur. ROLAP daha ölçeklenebilirdir, fakat yüksek hacimli işlemlerin etkili kurulumu zordur.
- Hibrid OLAP (HOLAP): Performans olarak MOLAP ile ROLAP arasındadır.Açık bir tanımı olmamakla birlikte, veriyi ilişkisel ve özel depo olarak bölen OLAP tipidir denilebilir. Örneğin bir HOLAP veritabanı, yüksek miktarda detaylı veri için ilişkisel tablolarını, daha detaysız ve düşük miktarda veri için özel depoları kullanabilir.
No comments:
Post a Comment