Welcome to My Blog 👋

ORM Kullanmanın Avantajları

• Nesneye yönelik bir programlama metodu sunuyor
• Yazılan kodun veritabanı çeşidiyle bağımlılığı yok (Oracle, SQL Server, MySQL vs)
• SQL/JDBC bilmenize/yazmanıza gerek kalmadan çok kısa bir zamanda ve de çok daha az kod ile veritabanına bağlı bir uygulama yapabilirsiniz
• ORM araçlarının çoğu Open Source (Açık kaynak kodlu – yani bedava)
• ORM araçları, programcılara bir çok kolaylık sağlıyor ve içinde barındırdığı ek desteklerle bir çok sık görülen sorunlara çözüm sunuyor. (polymorphism, caching, transaksiyon, vs)
• Sektör içinde kullanılan Java ürünlerinin çoğunda popüler ORM araçları için ekler mevcuttur (Spring, Eclipse, vs)
• Otomatik kod üretmek ve ya SQL üretmek için bir çok ürün mevcuttur
• Çok daha iyi test edilebilir kod yazmamızı sağlar

ORM Kullanmanın Dezavantajları

• Performans sorunları
• Bilgi alış-verişi sırasında kontrolün yüzde yüz sizin elinizde olmaması (Üretilen SQL bazen çok farklı olabilir)
• Kullanılan ORM aracını öğrenmek için harcanan zaman

ORM aracı seçiminde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, ORM aracı kullanmak kesinlikle mecburi bir şey değildir. Uygulamanızı JDBC ve SQL ile de yazmayı seçebilirsiniz. Fakat ORM aracı kullanmazsanız yukarıda belirtilen avantajlardan yararlanamayacaksınız ve JDBC ile programlamanın getirdiği zorlukları, kendiniz çözmek zorunda kalacaksınız. Ama yine de, ORM aracı kullanmamak ta avantajlı olabilir. Peki ne zaman kullanıp kullanmayacağımızı nasil bilebileceğiz. Altta, değişik bakış açıları ile bu soruya cevap vermeye çalıştım.

• Uygulamanızın büyüklüğü

Küçük uygulamalar: Şayet yazdığınız uygulama içerisinde veritabanı ile çalışacak bölüm çok basit ise, ORM aracı kullanmamayı tercih edebilirsiniz. Ya da çok basit bir ORM aracı seçebilirsiniz IBatis veya Spring JDBC template gibi. Tabiki bunu ORM araçları hakkında tecrübeniz olmadığını düşünerek yazıyorum.
Büyük uygulamalar: Eğer uygulamanız küçük değilse, kesinlikle bir ORM aracı kullanmanızı tavsiye ediyorum. ORM araçlarının sunduğu tüm olanaklara emin olun ihtiyacınız olacaktır. Sadece, hangi ORM aracını seçmeniz gerektiğini düşünmeniz gerekecek. Bunu da, uygulamanızın gereksinimlerine ve ORM araçlarının sunduğu özelliklere bakarak yapmanız çok doğru olacaktır. Mesela uygulamanız distributed bir ortamda çalışacaksa caching/clustering desteği sağlayan bir ORM aracı seçmeniz uygun olacaktır.

• Uygulamanızın performansı

ORM araçlarının kullanımında, duyduğumuz en büyük sorunların başında performans sorunları yer alıyor. Tabiki bunun değişik nedenleri olabilir. En sık rastlanan nedenlerinden biri, kontrolün yüzde yüz bizim elimizde olmamasıdır ve bu nedenle de bazı durumlarda istemediğimiz ve performanslı olmayan SQL üretilmesidir. Karmaşık nesne modelleriyle çalışırken, veri saklama/silme ya da alma işlemi sırasında ORM aracı tarafından üretilen SQL ler her zaman performanslı değildir. Bunları çok iyi analiz edip, gereken değişiklikleri yapmamız gerekebilir.
Bir başka neden ise ORM aracının yanlış kullanılmasıdır. Bunun en büyük örneklerinden biri, Lazy loading özelliğinin doğru kullanılmamasıdır. Lazy loading, bazı bilgilerin veri çekme sırasında değilde, gerektiği zaman alınmasını belirten bir seçenektir. Eğer lazy loading seçeneğini doğru kullanmazsanız, her seferinde istemediğiniz bir çok bilgiyi veritabanından çekmiş olacaksınız. Tabiki bu da performansın düşmesine sebep olacaktır.
Tabiki bazen de ORM aracı içerisinde çözülemeyen performans sorununu, JDBC kullanıp çözmekten başka seçenek kalmayabilir. Böylelikle tam istediğiniz gibi bir SQL yazabilirsiniz. Fakat ORM aracı ile JDBC aynı anda kullanıyorsanız, caching ve nesne durumlarında sorun olup olmamasına dikkat edin. Mesela ORM aracı içinde bulunan bir nesne, sizin tarafınızdan JDBC ile değiştirilmiş olabilir.
Uygulamamızın dışında, veritabanınızın doğru tasarlanmış olup olmaması da performans için çok büyük bir önem taşıyor. Örneğin, indexlerin nerelerde kullanıp kullanılmadığına bir göz atın. Veya veritabanı makineninizin özellikleride önemli olabilir. Bağlantı havuzunuzdaki özelliklere de bakabilirsiniz.

• Projenin bitmesi gereken zaman birimi

Bazen de ORM aracı seçimi, teknik olmayan nedenlerden dolayı etkilenebilir. Uygulamayı geliştirecek yazılım takımında, herhangi bir ORM aracı hakkında belli bir tecrübe yoksa, bu projeniz için büyük bir risk taşıyabilir. Yukarıda da yazdığım gibi yanlış kullanılan ORM araçları, yarardan fazla zarar getirebilir. Bu yuzden de seçilecek ORM aracına tam hakim olunmasında fayda var. ORM aracı kullanımı, başta basit işlemler için çok basit görünebilir. Fakat ilk karmaşık veri sorgusu işleminde çok zorluk çekebilir hatta bir select işlemi için günlerce uğraşabilirsiniz. Karmaşık nesne modellerinde veri sorgusu yazmak kolay bir şey değildir. Örnek vermek gerekirse, bir çok child ve sub-child barındıran bir nesne modeline, kriterli sayfalama (pagination) veri sorgusu yazma çok karmaşık işlemdir. Kısaca şunu söylemek isterimki, yeterli zamanınız veya tecrübeniz yoksa, maceraya atılmanızı ve yeni bir ORM aracı öğrenmenizi bizzat tecrübe etmiş biri olarak tavsiye etmem.

ORM Aracı Kullanımında Önemli Tavsiyeler

• Lazy loading özelliğini iyi bir şekilde kullanın. Örnek olarak, her zaman çekilmesi gerekmeyen verileri lazy olarak çekin.
• Caching mekanızmasını iyi anlayın ve gereksinimlere gore değiştirin.
• Çok karmaşık ORM sınıf modelleri yapmaktan kaçının.
• Şunu kabul etmek gerekir ki, ORM araçları her soruna çözüm sağlamıyor. Bu nedenle bazen normal SQL kullanmak ta olağan birşeydir.
• Veritabanınızdaki tablo şemanızı en iyi şekilde tasarlayın ki, nesne modeliniz ona göre uygun ve performanslı çalışsın. Kötü tasarlanmış bir veritabanı şeması, hangi ORM aracı seçilirse seçilsin efektif şekilde çalışmaz. Tavsiyem veritabanınızı iyi bir DBA (DataBase Administrator) tarafından kontrol ettirmeniz.
• Verileri çekerken mümkün olduğu sürece pagination (sayfalandırma) kullanmaya çalışın. Böylelikle tüm bilgileri bir anda almanıza gerek kalmamış olacak.
• Transaksiyon, concurrency batch processing ve locking mekanızmalarını, yazılımınıza en uygun şekilde configure edin.
• ORM aracı kullanırken iki tür yöntemle başlıyabilirsiniz. İlki önce veritabanı hazırlanıp ardından java sınıfları hazırlanır/üretirilir. İkincisi de önce java sınıfları hazırlanıp, ardından veritabanı tasarlanır/üretilir. Ben şahsen önce veritabanı hazırlayıp, sonra java kodlarını yazıyorum/üretiyorum. Veritabanı çok önemli olduğu için, kontrolün bende olmasını istiyorum. Java sınıflarını yazarken de, bazen otomatik kod üreten program kullanıyorum, bazen de tüm sınıfları kendim yazıyorum. Tavsiyem, polymorphism veya karmaşık modeller kullanmak istiyorsanız sınıfları kendiniz hazırlanamanızdır.

Sonuç

ORM araçları, proje geliştirmede çok büyük bir destek sağlamaktadır. Veritabanı işlemlerinin karmaşıklığını bizim için gizler ve veritabanindan bağımsız olarak nesne modelimize karşı çalışmamızı sağlar. Fakat yanlış kullanıldığında ise kabusumuz olabilir ve değişik sorunlarla karşılaşabiliriz. O yüzden de kullandığınız ORM aracının tüm inceliklerini ve püf noktalarını öğrenmek için gayret etmenizi tavsiye ederim. İnternette tüm popüler ORM araçları hakkında tonlarca dokümantasyon var ve bunun yanında da bir çok yazılımcı kendi tecrübelerini paylaşmaktadır. Bunları takip etmenizi şiddetle öneriyorum.



Kaynak : http://www.barisdere.com/